Tại Hội nghị COP 26 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Việt Nam Phạm Minh Chính đã cam kết mạnh mẽ mục tiêu phát thải dòng bằng 0 vào năm 2050 (Net zero emission); cắt giảm 30% lượng phát thải khí nhà kính vào năm 2030, đồng thời, cùng hơn 100 nhà lãnh đạo cam kết ngăn chặn và đảo ngược tình trạng mất rừng, suy thoái đất vào năm 2030. Cam kết này đã nhận được ủng hộ mạnh mẽ và đánh giá cao của các quốc gia cũng như các tổ chức Quốc tế. Trong buổi Đối thoại thường niên giữa các nhà Lãnh đạo APEC và Hội đồng kinh doanh APEC (ABAC) tối ngày 11/11/2021, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng đã tái khẳng định những cam kết mạnh mẽ của Việt Nam về giảm phát thải ròng về 0 (Net Zero) vào 2050. Chủ tịch nước cũng chia sẻ Việt Nam đang thực hiện nhiều biện pháp mạnh, tiếp cận tổng thể, lồng ghép các kế hoạch, chiến lược phục hồi kinh tế trong điều kiện “bình thường mới” với chuyển đổi kinh tế số, tăng trưởng xanh và thích ứng biến đối khí hậu. Một là, để phục hồi kinh tế, mọi chính sách đều nhằm hỗ trợ cả người lao động và người sử dụng lao động; quỹ bảo hiểm thất nghiệp, các gói hỗ trợ an sinh xã hội và các nguồn lực xã hội cũng được huy động để hỗ trợ nhóm yếu thế, người nghèo vươn lên; Hai là, tăng trưởng xanh và ứng phó biến đổi khí hậu đang được triển khai rộng rãi tại Việt Nam thông qua các chương trình trồng rừng, mô hình kinh tế “thuận thiên”, thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng dựa trên hệ sinh thái, dựa vào cộng đồng và dựa vào tự nhiên; các ưu đãi, khuyến khích quá trình xanh hoá các ngành kinh tế, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển doanh nghiệp theo hướng xanh.
Có thể nói để đạt được mục tiêu giảm lượng phát thải và Net zero, ngoài quyết tâm về mặt chính trị và các chính sách chủ trương của Đảng và Nhà nước, sự vào cuộc của các thành phần kinh tế, xã hội ở các cấp, các địa phương khác nhau để thúc đẩy quá trình thực hiện các mục tiêu này là cần thiết. Việt Nam phải xây dựng chính sách và có những hành động thực tế nhằm thu hút, kêu gọi sự cuộc, cùng tham gia của nhiều thành phần kinh tế, địa phương nhằm thúc đẩy tăng trưởng xanh, giảm phát thải. Việt Nam là một trong những nước bị tổn thương nhất do biến đổi khí hậu. Khu vực miền núi phía Bắc (MNPB) là nơi sinh sống của đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) còn nhiều khó khăn về kinh tế, thu nhập thấp, trình độ canh tác còn nhiều lạc hậu, sử dụng nhiều phân hoá học, thuốc trừ sâu dẫn đến đất đai bị thoái hoá, nay biến đổi khí hậu sẽ gia tăng tình trạng tổn thương của đồng bào DTTS. Để đạt được mục tiêu phát thải dòng bằng 0 như cam kết thì có hai chiến lược chính cần thực hiện. Một là giảm các nguồn phát thải. Hai là tăng cường các bể hấp thụ khí nhà kính. Các giải pháp cụ thể cần được nghiên cứu, thực hiện phù hợp với từng bối cảnh cụ thể của vùng đồng bào DTTS. Về kỹ thuật thì cần nghiên cứu áp dụng và nhân rộng một số kỹ thuật như mô hình nông nghiệp thông minh thích ứng với BĐKH (CSA – climate smart agriculture), nông nghiệp sinh thái (agroecology), vườn rừng (syntropic food forest), nông lâm kết hơp, nông nghiệp hữu cơ,..từ đó sẽ giảm phát thái từ sử dụng thuốc trừ sâu, phân hoá học. Trong lâm nghiệp thì thúc đẩy việc trồng rừng, đặc biệt là rừng cây bản địa, phục hồi rừng tự nhiên, rừng đa dạng loài cao để tăng bể hấp thụ khí nhà kính.
Người viết tin bài
TS Hồ Ngọc Sơn